Nguyên bản: Pali

Anh dịch: W.H.D. Rouse và Ānandajoti Bhikkhu

Việt dịch và rút ngắn: Nguyên Giác

J181. Asadisa Jātaka -- Câu chuyện về Hoàng tử Vô Song và Cuộc Xuất Gia Vĩ Đại

Tóm tắt: Đức Phật nói về việc từ bỏ vương quốc để theo đuổi đời sống tâm linh. Sau đó, Ngài kể lại câu chuyện từ bỏ ngai vàng trong một kiếp trước và mô tả những chiến công vĩ đại mà Ngài đã thực hiện với tư cách là một cung thủ bậc thầy, bao gồm cả việc cứu vương quốc cũ của mình chỉ bằng một mũi tên.

.

Một ngày nọ, tại Kỳ Viên, Đức Phật kể một câu chuyện về việc ngài đã từ bỏ quyền lực thế gian—không chỉ trong kiếp này, mà còn trong nhiều kiếp trước. Ngài nói: “Ta đã từ bỏ vương quyền trước đây, giống như khi ta rời bỏ cung điện để tìm kiếm sự giác ngộ.”

Và rồi ngài chia sẻ câu chuyện từ quá khứ này.

Ngày xửa ngày xưa, tại thành Benares, có một vị vua tên là Brahmadatta. Hoàng hậu của ngài hạ sinh một hoàng tử, và họ đặt tên cho ngài là Asadisa-Kumara, có nghĩa là Hoàng tử Vô Song. Sau đó, bà lại sinh thêm một hoàng tử nữa, đặt tên là Brahmadatta-Kumara, có nghĩa là Hoàng tử được Trời phái đến.

Khi Hoàng tử Vô Song tròn mười sáu tuổi, ngài theo học tại một ngôi trường nổi tiếng ở Takkasila. Ngài học kinh điển và nhiều môn nghệ thuật, đặc biệt là bắn cung, và trở thành một bậc vô song. Sau đó, ngài trở về quê hương.

Khi vị vua già sắp băng hà, ngài đã thỉnh cầu Hoàng tử Vô Song lên ngôi vua, và em trai của ngài sẽ là người kế vị. Nhưng Vô Song nói rằng ông không muốn ngai vàng. Vì vậy, người em trai, Brahmadatta, lên ngôi vua.

Vô Song sống lặng lẽ trong cung điện, không mưu cầu danh vọng hay quyền lực. Nhưng một số người hầu ghen tị đã nói với nhà vua: "Em trai ngài muốn cướp ngai vàng của ngài!" Nhà vua tin lời họ và sai lính đi bắt Vô Song.

Một trong những người hầu của Vô Song đã cảnh báo ông. Cảm thấy bị tổn thương và tức giận, Vô Song rời khỏi vương quốc và đi đến một vùng đất khác. Tại đó, ngài nói với nhà vua địa phương rằng ngài là một cung thủ đang tìm việc. Nhà vua hỏi: "Ngươi muốn được trả lương bao nhiêu?"

Vô Song trả lời: "Một trăm ngàn một năm." Nhà vua đồng ý.

Vô Song gia nhập quân ngũ, nhưng những cung thủ khác lại ghen tị với mức lương cao của ông.

Một ngày nọ, nhà vua đến vườn và nhìn thấy một chùm xoài trên cây cao. Ông ra lệnh cho các cung thủ bắn hạ nó. Họ nói: "Cứ để cung thủ mới thử xem - anh ta được trả lương cao hơn chúng ta."

Vua bèn gọi Vô Song đến và hỏi: "Ngươi có thể bắn hạ trái cây đó không?"

Vô Song đáp: "Được, nếu ta được đứng chỗ của bệ hạ." Vua dời ghế ra và nhường chỗ cho chàng.

Vô Song xin một tấm bình phong để thay quần áo. Phía sau bình phong, chàng mặc đồ đỏ, khoác giáp vàng, lắp cung tên, rồi bước ra trông như một chiến binh trong truyền thuyết.

Chàng hỏi vua: "Thần nên bắn trái cây từ dưới lên hay bắn tên từ trên xuống?"

Vua đáp: "Thử bắn từ trên xuống xem - ta chưa từng thấy ai làm vậy."

Vô Song nói: "Mũi tên này sẽ bay lên trời rồi quay trở lại. Xin bệ hạ hãy kiên nhẫn." Chàng bắn mũi tên, và nó xuyên thủng cuống xoài một cách hoàn hảo. Sau đó, chàng bắn mũi tên thứ hai để đưa mũi tên thứ nhất trở lại. Mũi tên thứ hai bay cao hơn nữa, và các vị thần đã giữ nó lại.

Mũi tên đầu tiên đáp trả với âm thanh như sấm rền. Mọi người đều sợ hãi, nhưng Vô Song đã trấn an họ. Mũi tên rơi xuống đúng chỗ nó đã bay lên, cắt đứt cuống xoài. Vô Song một tay bắt mũi tên, tay kia cầm trái cây.

Đám đông kinh ngạc. Họ reo hò và tặng chàng những món quà trị giá hàng triệu. Nhà vua vô cùng tôn kính chàng.

Trong khi đó, tại Benares, bảy vị vua vây quanh kinh thành, nghĩ rằng Vô Song đã đi rồi. Vị vua trẻ vô cùng sợ hãi. Ngài sai sứ giả đến cầu xin anh trai mình trở về.

Vô Song đồng ý. Ngài trở về, an ủi anh trai và viết một lời nhắn trên một mũi tên: "Ta ở đây. Ta sẽ đánh bại tất cả các ngươi chỉ bằng một mũi tên. Hãy chạy đi nếu các ngươi quý trọng mạng sống của mình." Ngài bắn mũi tên vào chiếc đĩa vàng nơi bảy vị vua đang dùng bữa. Họ đọc lời nhắn và bỏ chạy trong sợ hãi.

Không làm hại ai, Vô Song đã cứu vương quốc. Sau đó, ngài từ bỏ mọi ham muốn trần tục, trở thành người tìm kiếm chân lý, và cuối đời được tái sinh lên cõi trời.

Đức Phật kết thúc câu chuyện bằng câu: "Đó chính là ta, từ rất lâu rồi. Ananda là em trai ta."

Rồi ông đọc những vần thơ này:

“Hoàng tử Vô Song, bậc thầy cung thủ, Nhanh như chớp, hạ gục chiến binh.

Ngài không làm hại ai, dù kẻ thù ở gần—Ngài cứu anh trai mình, và sống chân thành.”

.... o ....

J181. Asadisa Jātaka -- The Story of Prince Peerless and the Great Renunciation

Summary: The Buddha speaks about relinquishing his kingdom to pursue a spiritual life. He then recounts a story of renouncing a throne in a past life and describes the great deeds he accomplished as a master archer, including saving his former kingdom with a single arrow shot.

.

One day, the Buddha told a story at Jetavana about how he had given up worldly power—not just in this life, but in many lives before. He said, “I have renounced kingship before, just as I did when I left the palace to seek enlightenment.”

And then he shared this tale from the past.

Long ago, in the city of Benares, there was a king named Brahmadatta. His queen gave birth to a son, and they named him Asadisa-Kumara, which means Prince Peerless. Later, she had another son, named Brahmadatta-Kumara, meaning Prince Heaven-sent.

When Prince Peerless turned sixteen, he went to a famous school in Takkasila. He studied the sacred texts and many arts, especially archery, where he became unmatched. Then he returned home.

When the old king was dying, he asked that Prince Peerless become king, and his younger brother be the heir. But Peerless said he didn’t want the throne. So the younger brother, Brahmadatta, became king.

Peerless lived quietly in the palace, not seeking fame or power. But some jealous servants told the king, “Your brother wants to take your throne!” The king believed them and sent soldiers to arrest Peerless.

One of Peerless’s attendants warned him. Feeling hurt and angry, Peerless left the kingdom and traveled to another land. There, he told the local king he was an archer seeking work. The king asked, “What pay do you want?”

Peerless replied, “One hundred thousand a year.” The king agreed.

Peerless joined the king’s service, but the other archers were jealous of his high pay.

One day, the king went to his garden and saw a bunch of mangoes high in a tree. He asked his archers to shoot it down. They said, “Let the new archer try—he’s paid more than us.”

So the king called Peerless and asked, “Can you shoot down that fruit?”

Peerless said, “Yes, if I may stand where your couch is.” The king moved the couch and gave him space.

Peerless asked for a screen to change clothes. Behind it, he dressed in red, put on golden armor, assembled his bow, and came out looking like a warrior from legend.

He asked the king, “Shall I shoot the fruit from below, or drop the arrow from above?”

The king said, “Try dropping it from above—I’ve never seen that done.”

Peerless said, “This arrow will fly to the heavens and return. Please be patient.” He shot the arrow, and it pierced the mango stalk perfectly. Then he shot a second arrow to bring the first one back. The second arrow flew even higher, and the gods kept it.

The first arrow returned with a thunderous sound. Everyone was afraid, but Peerless calmed them. The arrow came down exactly where it had gone up, cutting the mango stalk. Peerless caught the arrow in one hand and the fruit in the other.

The crowd was amazed. They cheered and gave him gifts worth millions. The king honored him greatly.

Meanwhile, back in Benares, seven kings surrounded the city, thinking Peerless was gone. The younger king was terrified. He sent messengers to beg his brother to return.

Peerless agreed. He came back, comforted his brother, and wrote a message on an arrow: “I am here. I will defeat you all with one arrow. Run if you value your life.” He shot the arrow into the golden dish where the seven kings were eating. They read the message and fled in fear.

Without harming anyone, Peerless saved the kingdom. Then he gave up all worldly desires, became a seeker of truth, and at the end of his life, was reborn in a heavenly realm.

The Buddha ended the story by saying, “That was me, long ago. Ananda was my younger brother.”

He then spoke these verses:

“Prince Peerless, master of the bow, Swift as lightning, laid warriors low.

He harmed no soul, though foes were near— He saved his brother, and lived sincere.”

.... o ....

J182. Samgamavacara Jātaka -- Câu chuyện về sự giác ngộ của Trưởng lão Nanda

Tóm tắt: Trưởng lão Nanda chểnh mảng trong nỗ lực của mình, mải mê nghĩ về mối tình cũ. Đức Phật hứa ban cho ngài một phần thưởng lớn hơn nhiều so với vị hôn thê của ngài, khiến ngài càng thêm quyết tâm. Tuy nhiên, các vị sư khác lại khinh thường ngài vì những mục tiêu thấp hèn như vậy. Không nản lòng, ngài nỗ lực gấp đôi và cuối cùng đạt được Giác Ngộ. Đức Phật sau đó kể một câu chuyện về một con voi ban đầu sợ chiến tranh, nhưng nghe theo lời khuyên của người huấn luyện, đã chinh phục được một vương quốc.

.

Khi Đức Phật ở tại Jetavana, Ngài nhớ đến em trai mình, Hoàng tử Nanda, người đã gia nhập Tăng đoàn trong lần đầu tiên Đức Phật trở về Kapilavastu.

Nanda đã rời khỏi nhà cùng Đức Phật, nhưng lòng nhà sư này vẫn khao khát nàng Janapadakalyani, người phụ nữ xinh đẹp mà Ngài yêu thương. Ngài nhớ lại nàng đã gọi Ngài từ cửa sổ, tóc chải hờ hững, nói: "Chàng hãy sớm trở về, người yêu của em ơi!" Những ký ức này khiến Nanda buồn bã, tái nhợt, và thân thể Ngài gầy gò vì khao khát.

Đức Phật thấy vậy và nghĩ: "Làm sao ta có thể giúp Nanda tìm thấy sự bình an và tự do?" Vì vậy, Ngài đến phòng của Nanda và hỏi: "Nanda, ngươi có hạnh phúc với con đường này không?"

Nanda đáp: "Không, thưa Đức Phật. Con vẫn còn yêu Janapadakalyani."

Đức Phật hỏi: "Ngươi đã bao giờ nhìn thấy dãy Himalaya chưa?"

"Thưa Đức Phật, chưa," Nanda đáp.

“Vậy thì chúng ta đi thôi,” Đức Phật nói.

“Nhưng con không có năng lực để đi như vậy,” Nanda đáp.

“Ta sẽ đưa ngươi đi,” Đức Phật nói và nhẹ nhàng nắm tay Nanda. Họ cùng nhau bay lên trời.

Trên đường đi, họ đi qua một cánh đồng bị cháy. Ở đó, trên một gốc cây cháy xém, một con khỉ cái bị thương đang ngồi—mũi và đuôi của nó bị mất một nửa, da bị bỏng và chảy máu. “Ngươi có thấy con khỉ đó không?” Đức Phật hỏi.

“Có,” Nanda đáp.

“Hãy nhìn kỹ,” Đức Phật nói.

Rồi Đức Phật chỉ cho Nanda thấy vẻ đẹp của dãy Himalaya—những hồ nước, dòng sông và những ngọn núi lấp lánh vàng, bạc và ngọc quý. Ngài hỏi: “Ngươi đã bao giờ thấy cõi trời của các vị ở tầng trời thứ ba mươi ba chưa?”

“Chưa,” Nanda đáp.

“Lại đây,” Đức Phật nói.

Ngài đưa Nanda lên thiên đàng. Sakka, vua của các vị thần, chào đón họ. Hai mươi lăm triệu thị nữ và năm trăm tiên nữ với đôi chân như chim bồ câu đã đến chào đón họ. Đức Phật bảo Nanda nhìn đi nhìn lại các tiên nữ.

"Nanda," Ngài nói, "ai đẹp hơn - nàng Janapadakalyani hay các tiên nữ này?"

Nanda đáp: "Bạch Đức Thế Tôn, cũng như con khỉ kia chẳng là gì so với Janapadakalyani, thì nàng cũng chẳng là gì so với các tiên nữ này!"

Đức Phật hỏi: "Ngươi có muốn ở bên các tiên nữ này không?"

"Vâng," Nanda đáp.

"Làm sao con có thể chinh phục họ?"

"Bằng cách sống một cuộc đời thanh tịnh và có kỷ luật," Đức Phật nói.

"Nếu Ngài hứa với con điều đó, con sẽ trở thành một nhà khổ hạnh," Nanda nói.

"Ta hứa," Đức Phật nói.

Họ trở về Jetavana, và Nanda bắt đầu sống cuộc đời xuất gia.

Đức Phật kể câu chuyện này cho các đại đệ tử của Ngài—Xá Lợi Phất, Mục Kiền Liên, Đại Ca Diếp, Anuruddha, Ananda và nhiều vị khác. Xá Lợi Phất hỏi Nanda: “Có thật là hiền hữu sống cuộc đời này chỉ để được các tiên nữ trên trời không? Nếu vậy, việc tu tập của hiền hữu chẳng khác nào người làm công ăn lương.”

Những lời này khiến Nanda cảm thấy hổ thẹn. Tất cả các đại đệ tử đều nói với Ngài bằng lòng từ bi và trí tuệ. Nanda nhận ra lỗi lầm của mình. Với lòng hối hận sâu sắc, Ngài tập trung vào việc tu tập và chẳng bao lâu sau đã đạt được giác ngộ.

Ngài đến gặp Đức Phật và thưa: “Bạch Đức Thế Tôn, con xin gỡ ra khỏi lời hứa của Thế Tôn.”

Đức Phật đáp: “Nanda, nếu ngươi đã giác ngộ, thì ngươi đã được giải thoát rồi.”

Các vị tỳ kheo nói về sự chuyển hóa của Nanda: “Thật là ngoan ngoãn! Chỉ một lời chân lý đã đánh thức Ngài. Giờ đây Ngài đã là một vị thánh!”

Đức Phật nói: “Tiền kiếp Nanda cũng ngoan ngoãn như vậy,” và kể câu chuyện này:

Ngày xưa, tại Benares, Bồ-tát sinh ra là con trai của một người huấn luyện voi. Ngài học giỏi nghề này và phục vụ một vị vua thù địch của Benares.

Nhà vua muốn chinh phục Benares và cưỡi con voi chiến to lớn của mình để tấn công thành phố. Nhưng quân phòng thủ ném bùn đã đun sôi và đá, và con voi sợ hãi. Nó từ chối tiến lên.

Người huấn luyện đến và nói: “Ngươi là một anh hùng! Đây là chiến trường của ngươi. Đừng quay lại!” Ngài đọc hai câu kệ để khích lệ con voi:

“Hỡi Voi, chiến binh dũng cảm chân chính, cánh cổng vững chắc ở phía trước— Tại sao ngươi run sợ, quay đi, và tràn ngập nỗi sợ hãi trong lòng?

Hãy phá tan song sắt và cột trụ, phá tan cánh cổng hùng vĩ— Hãy vào thành, nhận lấy vương miện và đón nhận số phận cao quý của mình!”

Con voi lắng nghe. Với lòng dũng cảm, nó phá đổ cánh cổng và giành lấy thành phố cho nhà vua của mình.

Đức Phật kết thúc câu chuyện và nói: “Trong kiếp đó, Nanda là con voi, Ananda là vua, và ta là người huấn luyện voi.”

.... o ....

J182. Samgamavacara Jātaka -- The Story of Elder Nanda’s Awakening

Summary: Elder Nanda is lax in his efforts, preoccupied with thoughts of his former love. The Buddha promises him a reward far greater than his fiancée, inspiring him to strive harder. However, the other monks scorn him for having such lowly goals. Undeterred, he redoubles his efforts and ultimately attains Awakening. The Buddha then tells a story about an elephant who was initially afraid of war but, following the advice of his trainer, went on to conquer a kingdom.

.

While the Buddha was staying at Jetavana, he remembered his younger brother, Prince Nanda, who had joined the monastic community during the Buddha’s first return to Kapilavastu.

Nanda had left home with the Buddha, but his heart still longed for Janapadakalyani, a beautiful woman he loved. He remembered how she had called out to him from the window, her hair half-combed, saying, “Come back soon, my dear!” These memories made Nanda sad and pale, and his body grew thin with longing.

The Buddha saw this and thought, “How can I help Nanda find peace and freedom?” So he visited Nanda’s room and asked, “Are you happy with the path, Nanda?”

Nanda replied, “No, Master. I’m still in love with Janapadakalyani.”

The Buddha asked, “Have you ever seen the Himalayas?”

“No, Master,” said Nanda.

“Then let’s go,” said the Buddha.

“But I have no powers to travel like that,” Nanda replied.

“I will take you,” said the Buddha, and gently took Nanda by the hand. Together they flew through the sky.

On the way, they passed a burnt field. There, on a scorched tree stump, sat a wounded female monkey—her nose and tail half gone, her skin burned and bloody. “Do you see that monkey?” asked the Buddha.

“Yes,” said Nanda.

“Look closely,” said the Buddha.

Then the Buddha showed Nanda the beauty of the Himalayas—its lakes, rivers, and shining mountains of gold, silver, and gems. He asked, “Have you ever seen the heaven of the Thirty-three Gods?”

“No,” said Nanda.

“Come,” said the Buddha.

He brought Nanda to the heavenly throne. Sakka, the king of the gods, greeted them. Twenty-five million handmaidens and five hundred heavenly nymphs with dove-like feet came to welcome them. The Buddha asked Nanda to look at the nymphs again and again.

“Nanda,” he said, “who is more beautiful—Janapadakalyani or these nymphs?”

Nanda replied, “Master, just as that monkey is nothing compared to Janapadakalyani, so is she compared to these nymphs!”

The Buddha asked, “Do you want to be with these nymphs?”

“Yes,” said Nanda.

“How can I win them?”

“By living a pure and disciplined life,” said the Buddha.

“If you promise me that, I will become an ascetic,” said Nanda.

“I promise,” said the Buddha.

They returned to Jetavana, and Nanda began to live the monastic life.

The Buddha told the story to his chief disciples—Sariputta, Mahamoggallana, Mahakassapa, Anuruddha, Ananda, and many others. Sariputta asked Nanda, “Is it true you are living this life just to gain heavenly nymphs? If so, your practice is like a laborer working for pay.”

These words made Nanda feel ashamed. All the great disciples spoke to him with compassion and wisdom. Nanda realized his mistake. With deep remorse, he focused on his practice and soon reached enlightenment.

He came to the Buddha and said, “Master, I release you from your promise.”

The Buddha replied, “If you are enlightened, Nanda, then I am already released.”

The monks spoke of Nanda’s transformation: “How obedient he is! Just one word of truth awakened him. Now he is a saint!”

The Buddha said, “Nanda was just as obedient in a past life,” and told this story:

Long ago, in Benares, the Bodhisatta was born as the son of an elephant trainer. He learned the art well and served a king who was an enemy of Benares.

The king wanted to conquer Benares and rode his great war elephant to attack the city. But the defenders threw boiling mud and stones, and the elephant was terrified. He refused to go forward.

The trainer came and said, “You are a hero! This is your battlefield. Don’t turn back!” He spoke two verses to encourage the elephant:

“O Elephant, brave warrior true, the gate stands firm ahead— Why do you tremble, turn away, and fill your heart with dread?

Break the bars and pillars down, crash through the mighty gate— Enter the city, claim the crown, and meet your noble fate!”

The elephant listened. With courage, he tore down the gates and won the city for his king.

The Buddha ended the story and said, “In that life, Nanda was the elephant, Ananda was the king, and I was the trainer.”

.... o ....

J183. Valodaka Jātaka -- Nhóm năm trăm cư sĩ trầm lặng

Tóm tắt: Nhiều gia chủ đã đắc đạo quả, sống cùng Đức Phật và dự tiệc với Ngài. Họ cư xử đúng mực, nhưng các người hầu của họ lại ồn ào và thô lỗ. Đức Phật kể câu chuyện về 500 con ngựa thuần chủng được cho uống rượu mạnh nhưng vẫn giữ được phẩm giá, và 500 con lừa, sau khi được cho uống phần rượu còn lại, đã trở nên hung dữ.

.

Khi Đức Phật ngự tại Kỳ Viên, Ngài kể về một nhóm năm trăm cư sĩ ở Savatthi. Họ là những người đã từ bỏ cuộc sống thế tục, giao phó nhà cửa cho con cái, và giờ đây sống an lạc, lắng nghe lời dạy của Đức Phật. Một số đã đạt đến sơ quả Nhập Lưu, một số đạt đến nhị quả Nhất Lai, và một số đạt đến tam quả Bất Lai. Tất cả đều đang bước đi trên con đường giải thoát.

Mỗi khi có ai mời Đức Phật dùng cơm, họ cũng mời năm trăm cư sĩ này. Mỗi người đều có một thị giả trẻ tuổi - tổng cộng năm trăm người - giúp đỡ bằng cách mang theo bàn chải đánh răng, nước súc miệng và vòng hoa. Sau khi phục vụ, những thị giả trẻ tuổi này sẽ ăn phần thức ăn còn thừa. Sau khi nghỉ ngơi, các thị giả sẽ chạy ra bờ sông, vật lộn và la hét ầm ĩ, tràn đầy năng lượng và phấn khích.

Nhưng năm trăm cư sĩ vẫn bình tĩnh và im lặng. Họ thích sự im lặng và cô tịch.

Một hôm, Đức Phật nghe thấy tiếng ồn ào và hỏi Ananda: "Tiếng ồn gì vậy?" Ananda đáp: “Chính đám thị giả trẻ tuổi đã ăn thức ăn thừa.”

Đức Phật nói: “Ananda, đây không phải lần đầu tiên họ cư xử như vậy. Từ lâu rồi, họ cũng đã làm như vậy. Và cũng như bây giờ, các cư sĩ khi đó cũng im lặng.” Rồi Đức Phật kể một câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xưa, ở Benares, có một vị vua thông thái tên là Brahmadatta. Bồ Tát sinh ra là con trai của một trong những cố vấn của vua và lớn lên trở thành cố vấn đáng tin cậy của nhà vua trong cả các vấn đề thế tục lẫn tâm linh.

Một ngày nọ, nhà vua nghe tin có một cuộc nổi loạn ở biên giới vương quốc của mình. Ngài chuẩn bị một đội quân và năm trăm con ngựa khỏe mạnh, và đi dẹp loạn. Sau khi chiến thắng, ngài trở về Benares.

Ngài nói: “Những con ngựa này mệt rồi. Hãy cho chúng uống thứ gì đó bổ dưỡng - nước nho ép.” Những con ngựa uống nước nho ép đậm đà và lặng lẽ trở về chuồng, bình tĩnh và tĩnh lặng.

Nhưng vẫn còn thức ăn thừa - cùi nho đã vắt hết phần ngon lành. Nhà vua bảo người hầu: "Pha với nước, lọc lấy nước, rồi cho lừa chở đồ ăn cho ngựa uống."

Lừa uống phải nước loãng, trở nên hung dữ. Chúng chạy quanh sân cung điện, kêu be be ầm ĩ, gây náo loạn.

Nhà vua nhìn thấy cảnh tượng này từ cửa sổ và gọi Bồ Tát: "Hãy nhìn những con lừa kia! Chúng uống nước loãng và giờ chúng hành động điên cuồng. Nhưng những con ngựa quý tộc uống nước đậm đặc thì lại im lặng. Tại sao vậy?"

Nhà vua ngâm: "Nước loãng khiến lừa hú hét và chạy, Ngựa quý tộc thì bình tĩnh khi ngày trôi qua."

Bồ Tát đáp: "Những kẻ thô lỗ và tầm thường, dù có nếm thử, Trở nên hung dữ và ồn ào, đầy vội vã. Nhưng những người thanh lịch, với tâm trí vững vàng, Luôn bình tĩnh và an lạc, hòa hợp."

Nhà vua hiểu ý. Ngài sai người đưa lừa ra khỏi sân cung điện. Sau đó, theo lời khuyên của Bồ Tát, ngài bố thí rộng rãi và sống một cuộc đời đức hạnh cho đến khi viên tịch.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài nói: “Trong kiếp trước, những người hầu trẻ tuổi ồn ào là những con lừa. Những cư sĩ trầm lặng là những con ngựa quý. Ananda là vua. Còn ta là vị hiền giả.”

.... o ....

J183. Valodaka Jātaka -- The quiet five hundred lay followers

Summary: Many householders who have attained the paths and fruits live with the Buddha and attend his meals. They behave properly, but their attendants are loud and rude. The Buddha tells a story of 500 thoroughbreds who were given strong drink yet maintained their dignity, and 500 donkeys who, having been given the leftovers of that drink, became unruly.

.

While the Buddha was staying at Jetavana, he spoke about a group of five hundred lay followers in Savatthi. These were people who had left behind worldly life, entrusting their homes to their children, and now lived peacefully, listening to the Buddha’s teachings. Some had entered the First Path, some the Second, and some the Third. All were walking the path of liberation.

Whenever someone invited the Buddha to a meal, they also invited these five hundred followers. Each of them had a young attendant—five hundred in total—who helped by bringing toothbrushes, water for rinsing, and flower garlands. After serving, these young attendants would eat the leftover food. Then, after resting, they would run to the riverbank and wrestle and shout loudly, full of energy and excitement.

But the five hundred lay followers remained calm and quiet. They preferred silence and solitude.

One day, the Buddha heard the noise and asked Ananda, “What is that shouting?” Ananda replied, “It’s the young attendants who ate the leftover food.”

The Buddha said, “Ananda, this isn’t the first time they’ve behaved this way. Long ago, they did the same. And just like now, the lay followers were quiet then too.” Then the Buddha told a story from the past.

Long ago, in Benares, there was a wise king named Brahmadatta. The Bodhisatta was born as the son of one of his advisors and grew up to become the king’s trusted counselor in both worldly and spiritual matters.

One day, the king heard of a rebellion at the edge of his kingdom. He prepared an army and five hundred strong horses, and went to stop the revolt. After victory, he returned to Benares.

He said, “These horses are tired. Give them something nourishing—some grape juice to drink.” The horses drank the rich juice and quietly returned to their stables, calm and still.

But there were leftovers—grape pulp with all the goodness squeezed out. The king told the servants, “Mix it with water, strain it, and give it to the donkeys who carry the horses’ supplies.”

The donkeys drank the weak mixture and became wild. They ran around the palace yard, braying loudly and causing a commotion.

The king saw this from his window and called to the Bodhisatta. “Look at those donkeys! They drank the weak stuff and now they’re acting crazy. But the noble horses who drank the strong juice are quiet. Why is that?”

The king recited: “The weak drink makes the donkeys shout and run, The noble steeds are calm when day is done.”

The Bodhisatta replied: “The rough and simple, even with a taste, Grow wild and noisy, full of haste. But those refined, with steady mind, Stay calm and peaceful, well aligned.”

The king understood. He had the donkeys removed from the palace yard. Then, following the Bodhisatta’s advice, he gave generously and lived a virtuous life until his passing.

When the Buddha finished the story, he said: “In that past life, the noisy young attendants were the donkeys. The quiet lay followers were the noble horses. Ananda was the king. And I was the wise advisor.”

.... o ....

J184. Giridanta Jātaka -- Truyện về vị huấn luyện viên què và tác hại của bạn xấu

Tóm tắt: Một vị sư được Đức Phật truyền giới dễ dàng bị thuyết phục dùng thức ăn ngon của Đề Bà Đạt Đa thay vì đi khất thực. Ông được dẫn đến trước Đức Phật, và Ngài kể câu chuyện về một con ngựa chiến bắt chước người huấn luyện nó. Khi một người huấn luyện khỏe mạnh được đưa đến, con ngựa không còn tỏ ra què nữa.

.

Những tình tiết này đã được kể lại trong Mahilāmukhajātaka (Jataka 26).

Khi Đức Phật ngự tại Vườn Veḷuvana, Ngài đã giảng về mối nguy hiểm của việc kết giao với bạn bè xấu. Giáo lý này xuất hiện vì Devadatta, người đã đạt được sự giàu có và danh tiếng nhờ sự ủng hộ của Hoàng tử Ajātasattu.

Ajātasattu đã xây dựng một tu viện lớn cho Devadatta tại Gayāsīsa và gửi tặng ông năm trăm nồi gạo thơm ủ lâu năm, được tẩm ướp với những nguyên liệu hảo hạng mỗi ngày. Devadatta sống thoải mái, được bao quanh bởi các tín đồ, không bao giờ rời khỏi tu viện của mình.

Tại thành Rājagaha, có hai nhà sư là bạn của nhau. Một người đã phát nguyện dưới sự hướng dẫn của Đức Phật, người kia dưới sự hướng dẫn của Devadatta. Họ tiếp tục gặp gỡ và trò chuyện. Một hôm, đệ tử của Đề Bà Đạt Đa nói với bạn mình: “Sao ngày nào anh cũng đi khất thực, mồ hôi nhễ nhại, mệt mỏi thế? Đề Bà Đạt Đa ngồi yên bình thưởng thức những bữa ăn ngon lành. Sao sáng mai không đến Gayāsīsa thưởng thức cháo gạo, mười tám món ăn ngon, và những món ăn mềm mại, đậm đà của chúng tôi?”

Sau nhiều lần được mời, nhà sư bắt đầu thấy bị cám dỗ. Ông bắt đầu đến thăm Gayāsīsa thường xuyên, ăn những món ăn thịnh soạn, mặc dù ông vẫn trở về tu viện của Đức Phật đúng giờ.

Cuối cùng, những người khác cũng phát hiện ra. Các bạn đồng tu hỏi: “Có thật là anh ăn thức ăn dành cho Đề Bà Đạt Đa không?”

Ông đáp: “Vâng, nhưng không phải Đề Bà Đạt Đa cho tôi, mà là người khác cho.”

Họ nói: “Đề Bà Đạt Đa là kình địch đối với Đức Phật. Ông ta kiếm được của cải bằng cách bất chính. Vậy mà, các anh, những người theo con đường của Đức Phật, lại ăn thức ăn kiếm được bằng cách làm điều sai trái. Nào, chúng tôi mời các anh đến gặp Đức Phật.”

Họ đưa Ngài đến Pháp đường. Đức Phật hỏi: "Các ngươi dẫn vị sư này đến trái ý vị này sao?"

"Vâng, thưa Đức Thế Tôn," họ đáp. "Ông ta ăn đồ ăn do Devadatta làm ra."

Đức Phật hỏi vị sư: "Điều này có đúng không?"

Vị sư đáp: "Không phải Devadatta đã cho con."

Đức Phật đáp: "Đừng viện cớ. Devadatta sống sai trái và dạy dỗ sai trái. Làm sao các ngươi, những người theo con đường an toàn, lại có thể ăn đồ ăn của ông ta khi đang sống trước mặt ta? Các ngươi luôn dễ bị dẫn dắt, gặp ai cũng theo."

Đức Phật nói: "Đây không phải lần đầu tiên vị sư này giao du với bạn xấu." Và Ngài kể một câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xưa, ở Benares, có một vị vua tên là Sāma. Bồ tát sinh ra trong một gia đình quý tộc và trở thành cố vấn của nhà vua trong cả việc thế tục lẫn việc tâm linh.

Nhà vua có một con ngựa quý tên là Paṇḍava, được huấn luyện bởi một người tên là Giridanta, nhưng nó đi khập khiễng. Con ngựa quan sát người huấn luyện rất kỹ và bắt đầu bắt chước ông ta - khập khiễng giống hệt Giridanta.

Có người tâu với nhà vua: "Ngựa của bệ hạ đang khập khiễng." Nhà vua sai thầy lang đến, nhưng họ thấy con ngựa hoàn toàn khỏe mạnh. Vì vậy, nhà vua yêu cầu Bồ Tát đến kiểm tra.

Bồ Tát quan sát con ngựa và nhanh chóng hiểu ra. "Con ngựa đang bắt chước người huấn luyện," ngài nói. "Kết bạn với kẻ xấu là như vậy." Rồi ngài đọc một bài kệ:

"Paṇḍava, trước kia cao quý và mạnh mẽ, Giờ đi khập khiễng, bị dẫn dắt sai đường - Bắt chước cách của Giridanta, Nó đã đánh mất sự điềm tĩnh tự nhiên."

Nhà vua hỏi: "Chúng ta nên làm gì?"

Bồ Tát đáp: "Hãy cho nó một người huấn luyện giỏi, và nó sẽ trở về với bản chất thật của mình." Rồi Ngài đọc một bài kệ khác:

“Được dẫn dắt bởi một người với sự duyên dáng và cẩn thận, Tâm cao thượng và phong thái tao nhã— Con ngựa sẽ lại bước đi mạnh mẽ, Và không còn khập khiễng như trước nữa.”

Nhà vua nghe theo lời khuyên này. Với một người huấn luyện mới, con ngựa lại bước đi một cách kiêu hãnh. Nhà vua tôn kính Bồ Tát, kinh ngạc trước trí tuệ của ngài—ngay cả trong việc hiểu biết loài vật.

Đức Phật kết luận: “Đề Bà Đạt Đa là người huấn luyện què. Vị sư đi theo ông ta là con ngựa. Và ta là vị cố vấn thông thái.”

.... o ....

J184. Giridanta Jātaka -- The Story of the Lame Trainer and the Limiting Influence of Bad Company

Summary: A monk ordained by the Buddha is easily persuaded to partake of Devadatta’s good food instead of going on almsround. He is brought before the Buddha, who tells a story about a warhorse that imitated its lame trainer. When a healthy trainer was brought in, the horse stopped appearing lame itself.

.

The circumstances have already been recounted in the Mahilāmukhajātaka (Jataka 26).

While the Buddha was staying at Veḷuvana Park, he spoke about the danger of keeping bad company. This teaching arose because of Devadatta, who had gained wealth and fame by winning the support of Prince Ajātasattu.

Ajātasattu built a grand monastery for Devadatta at Gayāsīsa and sent him five hundred pots of fragrant, aged rice every day, flavored with the finest ingredients. Devadatta lived comfortably, surrounded by followers, never leaving his monastery.

In the city of Rājagaha, two monks were friends. One had taken vows under the Buddha, the other under Devadatta. They continued to meet and talk. One day, the disciple of Devadatta said to his friend: “Why do you walk around every day begging for food, sweating and tired? Devadatta sits peacefully and enjoys delicious meals. Why not come to Gayāsīsa in the morning and enjoy our rice gruel, our eighteen kinds of dishes, and our soft, flavorful food?”

After being invited many times, the monk began to feel tempted. He started visiting Gayāsīsa regularly, eating the rich food, though he still returned to the Buddha’s monastery at the proper time.

Eventually, others found out. His fellow monks asked, “Is it true you eat the food meant for Devadatta?”

He replied, “Yes, but it’s not Devadatta who gives it to me—others do.”

They said, “Devadatta is an enemy of the Buddha. He gained his wealth through unrighteous means. Yet you, who follow the Buddha’s path, eat food gained through wrongdoing. Come, let us bring you before the Teacher.”

They brought him to the Dhamma Hall. The Buddha asked, “Are you bringing this monk against his will?”

“Yes, Master,” they replied. “He eats food gained through Devadatta’s unrighteousness.”

The Buddha asked the monk, “Is this true?”

The monk said, “It wasn’t Devadatta who gave it to me.”

The Buddha replied, “Don’t make excuses. Devadatta lives wrongly and teaches wrongly. How could you, who follow the path of safety, eat his food while living in my presence? You’ve always been easily led, following whoever you meet.”

Then the Buddha said, “This is not the first time this monk has kept bad company.” And he told a story from the past.

Long ago, in Benares, there was a king named Sāma. The Bodhisatta was born into a noble family and became the king’s advisor in both worldly and spiritual matters.

The king had a prized horse named Paṇḍava, trained by a man named Giridanta, who walked with a limp. The horse watched his trainer carefully and began to imitate him—limping just like Giridanta.

Someone told the king, “Your horse is limping.” The king sent doctors, but they found the horse perfectly healthy. So the king asked the Bodhisatta to investigate.

The Bodhisatta observed the horse and quickly understood. “The horse is copying his trainer,” he said. “This is what happens with bad company.” Then he spoke a verse:

“Paṇḍava, once noble and strong, Now limps along, led wrong— Imitating Giridanta’s way, He’s lost his natural sway.”

The king asked, “What should we do?”

The Bodhisatta replied, “Give him a good trainer, and he’ll return to his true nature.” Then he spoke another verse:

“Led by one with grace and care, Noble heart and manner fair— The horse will walk with strength once more, And limp no longer as before.”

The king followed this advice. With a new trainer, the horse walked proudly again. The king honored the Bodhisatta, amazed by his wisdom—even in understanding animals.

The Buddha concluded: “Devadatta was the lame trainer. The monk who followed him was the horse. And I was the wise advisor.”

.... o ....

J185. Anabhirati Jātaka -- Tâm bị che mờ

Tóm tắt: Một thanh niên Bà-la-môn học kinh Vệ Đà, nhưng vì bận rộn và trách nhiệm gia đình, anh ta quên mất những gì mình đã học. Đức Phật kể lại một câu chuyện tương tự từ quá khứ, minh họa rằng chỉ có tâm trí bình lặng mới giữ được trí nhớ tốt.

.

Khi Đức Phật còn ở tại Kỳ Viên, một vị Bà La Môn trẻ tuổi từ Savatthi đến thăm Ngài. Người này từng là một học giả lỗi lạc. Ông đã thuộc lòng Tam Tạng Kinh Vệ Đà và dạy các bài kệ cho nhiều đệ tử trẻ tuổi.

Nhưng sau khi lập gia đình, tâm trí ông tràn ngập những lo toan thế tục—tiền tài, của cải, người hầu, đất đai, gia súc, con cái và cuộc sống gia đình. Những phiền nhiễu này đã che mờ tâm trí ông. Ông bắt đầu quên đi những bài kệ mà ông từng rất thuộc lòng. Đôi khi, những bài kệ thiêng liêng không còn hiện rõ trong tâm trí ông nữa.

Một hôm, ông hái hoa và hương thơm dâng lên Đức Phật tại Kỳ Viên. Sau khi cung kính dâng lên, ông ngồi xuống. Đức Phật chào đón ông một cách ân cần và hỏi: “Này chàng trai, con từng dạy các bài kệ. Con còn nhớ không?”

Vị Bà La Môn trả lời: “Trước đây con thuộc rất rõ, nhưng từ khi lập gia đình, tâm trí con trở nên mờ mịt. Con không còn nhớ nữa.”

Đức Phật nói: “Chuyện này đã từng xảy ra trước đây. Khi tâm con tĩnh lặng và sáng suốt, con nhớ lại mọi thứ. Nhưng khi tâm bị che mờ bởi dục vọng và chấp thủ, trí nhớ của con mờ dần.”

Sau đó, theo lời thỉnh cầu của chàng trai trẻ, Đức Phật kể một câu chuyện từ quá khứ.

Người Thầy và Người Học Trò Hay Quên

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình Bà-la-môn quý tộc. Ngài theo học với một vị thầy nổi tiếng ở Takkasila và thành thạo nhiều bùa chú linh thiêng. Sau đó, Ngài trở về Benares và truyền dạy những giáo lý này cho nhiều thanh niên Bà-la-môn và chiến binh.

Một trong những học trò của Ngài có năng khiếu đặc biệt. Anh ta đã thuộc lòng Tam Tạng Kinh Vệ Đà và có thể đọc thuộc lòng từng câu kệ mà không sai sót. Nhưng sau khi lập gia đình và ổn định cuộc sống gia đình, tâm trí anh ta trở nên bận rộn với những lo toan thường nhật. Anh ta không còn nhớ rõ các câu kệ nữa.

Một ngày nọ, vị thầy của anh ta đến thăm và hỏi: “Con còn nhớ các câu kệ của mình không?”

Chàng trai trẻ trả lời: “Từ khi lập gia đình, tâm trí con trở nên u ám. Con không còn nhớ được nữa.”

Vị thầy dịu dàng nói: “Con ơi, khi tâm trí u ám, ngay cả những giáo lý uyên bác cũng trở nên mơ hồ. Nhưng khi tâm trí tĩnh lặng và trong sáng, mọi thứ trở nên dễ nhớ.”

Rồi ông đọc hai câu kệ:

“Nước đục che khuất những gì bên dưới—Cá, vỏ sò, đá và cát bên dưới. Cũng vậy, một tâm trí u ám không thể nhìn thấy rõ ràng Điều gì tốt cho mình và người khác.”

“Nước trong soi tỏ tất cả những gì nằm bên dưới—Cá và vỏ sò trôi chảy lặng lẽ. Cũng vậy, một tâm trí an lạc sẽ tìm thấy Điều tốt cho bản thân và toàn thể nhân loại.”

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài giảng Pháp. Chàng thanh niên Bà-la-môn lắng nghe chăm chú, và tâm hồn chàng mở ra. Chàng đạt được sơ quả Nhập Lưu.

Đức Phật sau đó nói: “Trong kiếp trước, chàng thanh niên Bà-la-môn chính là người đàn ông này—và Ta là thầy của chàng.”

.... o ....

J185. Anabhirati Jātaka -- The Clouded Mind

Summary: One young Brahmin learns the Vedas, but due to the worries and responsibilities of his household life, he forgets what he had learned. The Buddha recounts a similar story from the past, illustrating that only a tranquil mind retains good recollection.

.

While the Buddha was staying at Jetavana, a young brahmin from Savatthi came to visit him. This man had once been a brilliant scholar. He had memorized the Three Vedas and taught sacred verses to many young students.

But after getting married, his mind became filled with worldly concerns—wealth, possessions, servants, land, cattle, children, and family life. These distractions clouded his thoughts. He began to forget the verses he once knew so well. Sometimes, the sacred chants wouldn’t come to him clearly at all.

One day, he gathered flowers and sweet scents and brought them to the Buddha at Jetavana. After offering them respectfully, he sat down. The Buddha greeted him kindly and asked, “Young man, you used to teach sacred verses. Do you still remember them?”

The brahmin replied, “I used to know them perfectly, but since I married, my mind has become cloudy. I can’t remember them anymore.”

The Buddha said, “This has happened before. When your mind was calm and clear, you remembered everything. But when it became clouded by desire and attachment, your memory faded.”

Then, at the young man’s request, the Buddha told a story from the past.

The Teacher and the Forgetful Student

Long ago, when King Brahmadatta ruled Benares, the Bodhisatta was born into a noble brahmin family. He studied under a famous teacher in Takkasila and mastered many sacred charms. Later, he returned to Benares and taught these teachings to many young brahmins and warriors.

One of his students was especially gifted. He had memorized the Three Vedas and could recite every verse without error. But after he got married and settled into household life, his mind became busy with daily concerns. He could no longer recall the verses clearly.

One day, his teacher visited him and asked, “Do you still remember your verses?”

The young man replied, “Since becoming a householder, my mind has been clouded. I can’t remember them anymore.”

The teacher said gently, “My son, when the mind is clouded, even well-learned teachings become unclear. But when the mind is calm and clear, everything becomes easy to remember.”

Then he recited two verses:

“Muddy water hides what’s underneath— Fish, shells, stones, and sand beneath. So too, a clouded mind can’t see What’s good for you or others, clearly.”

“Clear water shows all that lies below— Fish and shells in quiet flow. So too, a peaceful mind will find The good for self and all mankind.”

When the Buddha finished the story, he taught the Dharma. The young brahmin listened deeply, and his heart opened. He attained the Fruit of the First Path.

The Buddha then said, “In that past life, the young brahmin was this man—and I was his teacher.”

.... o ....

J186. Dadhi-Vahana Jātaka -- Trồng gần cây xấu, cây xoài sẽ cho quả đắng.

Tóm tắt: Một vị sư được Đức Phật truyền giới dễ dàng bị thuyết phục dùng món ăn ngon của Đề Bà Đạt Đa thay vì đi khất thực. Ông được dẫn đến trước Đức Phật, và Ngài kể câu chuyện về một cây xoài ngọt và quả của nó trở nên đắng khi bị cây neem bao quanh.

.

Khi Đức Phật ngự tại Kỳ Viên, Ngài đã thuyết giảng cho các vị tỳ kheo về những nguy hiểm của việc kết giao với bạn xấu. Ngài nói: “Bạn xấu mang lại tai hại. Không chỉ con người mới bị ảnh hưởng—ngay cả một cây xoài, vốn từng có quả ngọt ngào đối với chư thiên, cũng trở nên đắng ngắt vì nó mọc gần một cây neem chua.”

Sau đó, Đức Phật kể câu chuyện này từ quá khứ.

Ngày xưa, vào thời vua Brahmadatta xứ Benares, bốn anh em Bà-la-môn từ xứ Kasi đã từ bỏ cuộc sống thế tục và trở thành ẩn sĩ. Họ dựng bốn túp lều liên tiếp trên dãy Himalaya và sống an lạc.

Khi người anh cả qua đời, ông tái sinh làm Sakka, vua của các vị thần. Nhớ lại tiền kiếp của mình, ông đến thăm các anh em mỗi tuần để giúp đỡ họ.

Một ngày nọ, ông hỏi vị ẩn sĩ lớn tuổi nhất: “Tôi có thể giúp gì cho ông?”

Vị ẩn sĩ, đang bị bệnh vàng da, nói: “Tôi cần lửa.”

Sakka ban cho chàng một chiếc rìu ma thuật. "Chỉ cần gõ vào nó và nói, 'Lấy củi và nhóm lửa,' và nó sẽ làm mọi thứ cho chàng."

Sau đó, Sakka đến thăm người anh thứ hai, người đang bị đàn voi quấy nhiễu gần túp lều của mình. Sakka ban cho chàng một chiếc trống ma thuật. "Gõ vào một mặt để xua đuổi kẻ thù. Gõ vào mặt còn lại để triệu hồi những người bạn trung thành và một đội quân."

Cuối cùng, Sakka đến thăm người em út, người cũng bị vàng da và xin sữa đông. Sakka ban cho chàng một bát sữa ma thuật. "Lật ngược nó lại, và một dòng sông sữa đông sẽ chảy. Nó thậm chí có thể giúp chàng giành được cả một vương quốc."

Mỗi người anh đều vui vẻ sử dụng món quà của mình.

Trong khi đó, một con heo rừng trong một ngôi làng đổ nát đã tìm thấy một viên ngọc ma thuật. Khi ngậm nó trong miệng, nó có thể bay. Nó bay đến một hòn đảo yên bình và định cư dưới một cây xoài.

Một ngày nọ, nó ngủ thiếp đi với viên ngọc bên cạnh. Một người đàn ông từ Kasi, bị cha mẹ đuổi đi, đã sống sót sau một vụ đắm tàu ​​và trôi dạt đến hòn đảo. Anh ta thấy con heo rừng đang ngủ, liền lấy trộm viên ngọc và bay lên trời.

Anh ta trèo lên cây xoài và thả một cành cây xuống đầu con heo rừng. Con heo rừng tỉnh dậy, thấy viên ngọc đã mất và hoảng sợ. Người đàn ông cười. Con heo rừng, trong cơn tuyệt vọng, chạy tông vào cây và chết. Người đàn ông nấu chín nó, ăn thịt rồi bay đi.

Bay qua dãy Himalaya, người đàn ông nhìn thấy túp lều của các ẩn sĩ. Anh ta ở lại với người anh cả và tìm hiểu về chiếc rìu ma thuật. Anh ta đề nghị đổi viên ngọc của mình lấy nó. Vị ẩn sĩ đồng ý, muốn bay. Nhưng khi người đàn ông có được chiếc rìu, anh ta ra lệnh cho nó giết vị ẩn sĩ và mang viên ngọc về. Nó đã làm vậy.

Anh ta lặp lại điều này với người anh thứ hai và thứ ba, lấy được chiếc trống và bát sữa. Giờ đây anh ta đã có đủ bốn vật phẩm ma thuật.

Người đàn ông bay đến Benares và gửi một thông điệp đến nhà vua: "Hãy chiến đấu với ta hoặc đầu hàng." Nhà vua chuẩn bị cho trận chiến.

Người đàn ông đánh trống và triệu tập một đội quân. Ông ta đổ sữa đông từ bát sữa, làm ngập cả vùng đất. Rồi ông ta ra lệnh dùng rìu chặt đầu nhà vua. Và quả thật là như vậy.

Không còn ai chống đối, người đàn ông lên ngôi vua. Ông được gọi là Dadhi-vahana, "Người mang sữa đông", và cai trị một cách khôn ngoan.

Một ngày nọ, khi đang câu cá, nhà vua bắt được một quả xoài vàng từ một hồ nước thiêng. Ông gieo hạt giống của nó trong vườn và chăm sóc cây bằng nước sữa và vòng hoa. Trong ba năm, nó đã đơm hoa kết trái vàng ngọt ngào.

Trước khi gửi xoài cho các vị vua khác, ông đã chích hạt giống để nó không nảy mầm. Các vị vua khác đã thử trồng nó, nhưng nó không bao giờ nảy mầm. Một vị vua hỏi người làm vườn của mình: "Ông có thể làm cho quả này đắng không?" Người làm vườn đồng ý và được cử đến Benares.

Ông ta đã gây ấn tượng với vua Dadhi-vahana và được thuê. Chẳng bao lâu sau, ông ta trồng những cây nho đắng xung quanh cây xoài. Rễ và cành của chúng quấn vào cây. Cây xoài hấp thụ vị đắng của chúng và quả của nó trở nên chua.

Người làm vườn bỏ chạy.

Nhà vua nếm thử quả xoài rồi nhổ ra. "Tại sao quả này lại đắng?", ngài hỏi vị cố vấn thông thái của mình - Bồ Tát.

Bồ Tát đáp: "Cũng như quả ngọt sẽ trở nên đắng khi gặp cây chua, Cũng vậy, tính cách tốt sẽ bị hư hỏng khi gặp bạn xấu."

Nhà vua ra lệnh nhổ bỏ những cây neem, thay đất mới và tưới nước ngọt cho cây xoài. Chẳng bao lâu, quả xoài lại ngọt trở lại. Nhà vua cho người làm vườn cũ của mình trở về và sống một cuộc sống công chính cho đến cuối đời.

Đức Phật kết luận: "Trong kiếp trước, ta chính là vị cố vấn thông thái."

.... o ....

J186. Dadhi-Vahana Jātaka -- Planted near unhealthy trees, mango trees will produce bitter fruit.

Summary: A monk ordained by the Buddha is easily persuaded to partake of Devadatta’s fine food instead of going on almsround. He is brought before the Buddha, who tells a story about how a sweet mango tree and its fruits became bitter when surrounded by neem trees.

.

While the Buddha was staying at Jetavana, he spoke to the monks about the dangers of keeping bad company. He said: “Bad company brings harm. It’s not just people who are affected—even a mango tree, whose fruit was once sweet enough for the gods, turned bitter because it grew near a sour neem tree.”

Then the Buddha told this story from the past.

Long ago, in the time of King Brahmadatta of Benares, four brahmin brothers from the land of Kasi gave up worldly life and became hermits. They built four huts in a row in the Himalayas and lived peacefully.

When the eldest brother died, he was reborn as Sakka, king of the gods. Remembering his past life, he visited his brothers every week to help them.

One day, he asked the eldest hermit, “How can I help you?”

The hermit, suffering from jaundice, said, “I need fire.”

Sakka gave him a magical razor-axe. “Just tap it and say, ‘Fetch wood and make a fire,’ and it will do everything for you.”

Next, Sakka visited the second brother, who was troubled by elephants near his hut. Sakka gave him a magical drum. “Tap one side to drive enemies away. Tap the other to summon loyal friends and an army.”

Finally, Sakka visited the youngest brother, who also had jaundice and asked for curds. Sakka gave him a magical milk-bowl. “Turn it over, and a river of curds will flow. It can even help you win a kingdom.”

Each brother used his gift happily.

Meanwhile, a wild boar in a ruined village found a magic jewel. When he held it in his mouth, he could fly. He flew to a peaceful island and settled under a mango tree.

One day, he fell asleep with the jewel beside him. A man from Kasi, who had been cast out by his parents, had survived a shipwreck and floated to the island. He saw the boar sleeping, stole the jewel, and flew into the sky.

He climbed the mango tree and dropped a twig on the boar’s head. The boar woke, saw the jewel was gone, and panicked. The man laughed. The boar, in despair, ran into the tree and died. The man cooked and ate him, then flew away.

Flying over the Himalayas, the man saw the hermits’ huts. He stayed with the eldest and learned about the magical axe. He offered to trade his jewel for it. The hermit agreed, wanting to fly. But once the man had the axe, he ordered it to kill the hermit and bring back the jewel. It did.

He repeated this with the second and third brothers, gaining the drum and the milk-bowl. Now he had all four magical items.

The man flew to Benares and sent a message to the king: “Fight me or surrender.” The king prepared for battle.

The man beat his drum and summoned an army. He poured curds from the milk-bowl, flooding the land. Then he ordered the axe to bring him the king’s head. It did.

With no one left to oppose him, the man became king. He was called Dadhi-vahana, “Carried-on-the-Curds,” and ruled wisely.

One day, while fishing, the king caught a golden mango from a sacred lake. He planted its seed in his garden and cared for the tree with milk-water and garlands. In three years, it bore sweet, golden fruit.

Before sending mangoes to other kings, he pricked the seed so it wouldn’t grow. Other kings tried planting it, but it never sprouted. One king asked his gardener, “Can you make this fruit bitter?” The gardener said yes and was sent to Benares.

He impressed King Dadhi-vahana and was hired. Soon, he planted bitter neem trees around the mango tree. Their roots and branches tangled with it. The mango tree absorbed their bitterness and its fruit turned sour.

The gardener fled.

The king tasted the mango and spat it out. “Why is this fruit bitter?” he asked his wise advisor—the Bodhisatta.

The Bodhisatta replied: “Just as sweet fruit turns bitter when tangled with sour trees, So too does good character spoil in bad company.”

The king ordered the neem trees removed, replaced the soil, and nourished the mango tree with sweet water. Soon, the fruit became sweet again. The king restored his old gardener and lived righteously until the end of his days.

The Buddha concluded: “In that past life, I was the wise advisor.”

.... o ....

J187. Catumatta Jātaka -- Vị Sư Già và Câu Hỏi Không Được Chào Đón

Tóm tắt: Một vị sư già kiêu ngạo đến ngồi cùng hai vị đại đệ tử, ngỏ ý muốn dạy dỗ họ. Họ bỏ đi trong sự chán ghét. Đức Phật bèn kể một câu chuyện về một con chó rừng đã làm gián đoạn cuộc trò chuyện đạo đức giữa hai con ngỗng và một vị tiên đậu trên cây, khiến chúng phải bay trở về dãy Himalaya.

.

Khi Đức Phật đang ở tại Kỳ Viên, hai vị đại đệ tử của Ngài là Xá Lợi Phất và Mục Kiền Liên đang ngồi lại với nhau, bàn luận về Pháp. Trong lúc hai vị đang nói chuyện, một vị sư già đến ngồi cùng. Vị ấy ngồi xuống và nói: “Thưa các ngài, tôi cũng có một câu hỏi. Nếu các ngài thấy khó thì cứ hỏi tôi.”

Hai vị Trưởng Lão không hài lòng. Không nói một lời, họ đứng dậy bỏ đi.

Sau đó, các cư sĩ đang nghe hai vị Trưởng Lão thuyết pháp đến gặp Đức Phật. Ngài hỏi: “Sao các ngài đến sớm vậy?” Họ kể lại sự việc.

Đức Phật nói: “Đây không phải lần đầu tiên Xá Lợi Phất và Mục Kiền Liên bỏ đi khỏi người đàn ông này. Chuyện tương tự đã xảy ra từ lâu rồi.” Rồi Ngài kể một câu chuyện từ quá khứ.

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Bồ Tát đã tái sinh làm một vị thần cây sống trong rừng.

Hai chú ngỗng con bay xuống từ núi Cittakuta và thường đậu trên cây nơi Bồ Tát sống. Chúng tìm kiếm thức ăn, nghỉ ngơi trên cây, rồi trở về nhà trên núi. Theo thời gian, thần cây và đàn ngỗng trở thành đôi bạn thân thiết. Mỗi khi gặp nhau, chúng lại trò chuyện về những vấn đề tâm linh trước khi chia tay.

Một ngày nọ, khi đàn ngỗng đang ngồi trên ngọn cây trò chuyện với thần cây, một con chó rừng đi ngang qua và gọi chúng: "Nếu muốn trò chuyện riêng tư, hãy ngồi trên cây và hót. Nhưng nếu muốn trò chuyện với hoàng gia, hãy xuống và hót cho ta nghe!"

Bầy ngỗng kinh tởm trước sự ngạo mạn của chó rừng. Không đáp lại, chúng dang rộng đôi cánh và bay trở lại núi Cittakuta.

Sau khi chúng rời đi, thần cây nói với chó rừng: "Fairwing nói chuyện với fairwing ở đây, như vị cõi thiên nói chuyện với vị cõi thiên, bằng tấm lòng chân thành. Nhưng ngươi, sinh vật đáng thương, đầy kiêu ngạo— Hãy quay về hang của ngươi, trốn đi."

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài nói: “Trong kiếp trước, vị sư già là con chó rừng. Xá Lợi Phất và Mục Kiền Liên là hai con ngỗng. Còn ta là thần cây.”

.... o ....

J187. Catumatta Jātaka -- The Old Monk and the Unwelcome Question

Summary: An arrogant old monk approaches and sits with the two chief disciples, offering to teach them. They walk away in disgust. The Buddha then tells a story about how a jackal interrupted the virtuous conversation between two geese and a Devatā perched in a tree, causing them to fly away back to the Himalayas.

.

While the Buddha was staying at Jetavana, two of his chief disciples—Sariputta and Moggallana—were sitting together, discussing the Dharma. As they spoke, an old monk came and joined them. He sat down and said, “I have a question too, Sirs. And if you find it difficult, you may ask me instead.”

The two elders were not pleased. Without saying a word, they stood up and left.

Later, the lay followers who had been listening to the elders’ teaching came to the Buddha. He asked, “Why have you come so early?” They told him what had happened.

The Buddha said, “This isn’t the first time Sariputta and Moggallana have walked away from this man. The same thing happened long ago.” And then he told a story from the past.

Long ago, when King Brahmadatta ruled Benares, the Bodhisatta was born as a tree-spirit living in a forest.

Two young geese flew down from Mount Cittakuta and often perched in the tree where the Bodhisatta lived. They would search for food, rest in the tree, and then return to their mountain home. Over time, the tree-spirit and the geese became close friends. Whenever they met, they would talk about spiritual matters before parting.

One day, as the geese sat on the treetop speaking with the tree-spirit, a jackal came by and called up to them: “If you want to talk in private, sit and sing upon the tree. But if you wish to speak with royalty, come down and sing to me!”

The geese were disgusted by the jackal’s arrogance. Without replying, they spread their wings and flew back to Mount Cittakuta.

After they left, the tree-spirit spoke to the jackal: “Fairwing speaks to fairwing here, God to god, with hearts sincere. But you, poor creature, full of pride— Back to your hole, go and hide.”

When the Buddha finished the story, he said: “In that past life, the old monk was the jackal. Sariputta and Moggallana were the two geese. And I was the tree-spirit.”

.... o ....

J188. Sihakotthuka Jātaka -- Sư Tử Gầm Gừ Như Chó Rừng

Tóm tắt: Kokālika khao khát được trở thành một trong những người tụng kinh và được mời làm như vậy. Tuy nhiên, khi xuất hiện trước Tăng đoàn, ông không thể nhớ nổi một câu kệ nào. Đức Phật bèn kể một câu chuyện về một con sư tử lai trông giống sư tử nhưng lại có giọng nói giống hệt mẹ nó, một con chó rừng. Khi nó cố gắng gầm lên, tất cả những con sư tử khác đều xấu hổ vì âm thanh đó.

.

Một ngày nọ, một vị sư tên là Kokalika nghe một số nhà sư thông thái thuyết giảng. Ông cũng muốn lên tiếng, nhưng khi lên tiếng, lời nói của ông cho thấy sự thiếu trí tuệ. Đức Phật nghe vậy, nói: "Đây không phải lần đầu tiên Kokalika bộc lộ bản chất thật sự của mình qua giọng nói. Để ta kể cho các ngươi nghe một câu chuyện."

Ngày xửa ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì Benares, Bồ Tát đã sinh ra là một con sư tử lớn sống trên dãy Himalaya. Ngài có một con sư tử con với một con chó rừng cái. Con sư tử con trông giống hệt sư tử - chân, vuốt, bờm và thân mình đều giống sư tử. Nhưng giọng nói của nó lại nghe như chó rừng.

Một ngày nọ, sau cơn mưa, tất cả sư tử đang chơi đùa và gầm rú vui vẻ. Con sư tử con cũng tham gia và cố gắng gầm lên - nhưng phát ra tiếng kêu của chó rừng. Tất cả sư tử dừng lại và nhìn chằm chằm.

Một chú sư tử con khác, anh của nó, quay sang cha và hỏi: “Cha ơi, con sư tử đó trông giống chúng ta, nhưng giọng nói của nó lạ quá. Nó là ai?” Và ông đọc một bài kệ:

“Móng vuốt và bàn chân sư tử, Chân sư tử để đứng; Nhưng tiếng rống của gã này Nghe không giống con sư tử!”

Sư tử cha trả lời: “Nó là em trai của con, con của chó rừng. Nó trông giống ta, nhưng giọng nói của nó giống mẹ.”

Rồi ông khuyên con: “Mọi người sẽ thấy con là người như thế nào Nếu con lại rống lên như trước; Vậy thì đừng cố làm vậy, mà hãy im lặng: Tiếng gầm của con không phải là tiếng gầm của sư tử.”

Sư tử con nghe xong và không bao giờ cố gầm lên nữa.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, ngài nói: “Trong kiếp trước, Kokalika là chó rừng con, Rahula là anh sư tử, và ta là sư tử cha.”

.... o ....

J188. Sihakotthuka Jātaka -- The Lion Who Roared Like a Jackal

Summary: Kokālika aspired to be among those who recited the scriptures and was invited to do so. However, when he appeared before the Saṅgha, he could not recall a single verse. The Buddha then told a story about a crossbreed that looked like a lion but sounded like its mother, a jackal. When it tried to roar, all the other lions were embarrassed by the sound.

.

One day, a monk named Kokalika heard some wise monks giving teachings. He wanted to speak too, but when he did, his words showed his lack of wisdom. The Master, hearing this, said, “This isn’t the first time Kokalika has revealed his true nature through his voice. Let me tell you a story.”

Long ago, when King Brahmadatta ruled Benares, the Bodhisatta was born as a great lion living in the Himalayas. He had a cub with a female jackal. The cub looked just like a lion—his paws, claws, mane, and body were all lion-like. But his voice sounded like a jackal.

One day, after the rain, all the lions were playing and roaring joyfully. The jackal-lion cub joined in and tried to roar—but out came a jackal’s yelp. All the lions stopped and stared.

Another lion cub, his brother, turned to their father and asked, “Father, that lion looks like us, but his voice is strange. Who is he?” And he recited a verse:

“Lion’s claws and lion’s paws, Lion’s feet to stand upon; But the bellow of this fellow Sounds not like a lion’s son!”

The father lion replied, “He is your brother, born of a jackal. He looks like me, but his voice is like his mother’s.”

Then he gave his son some advice: “All will see what kind you be If you yelp as once before; So don’t try it, but keep quiet: Yours is not a lion’s roar.”

The jackal-lion cub listened and never tried to roar again.

When the Master finished the story, he said, “In that past life, Kokalika was the jackal cub, Rahula was the lion brother, and I was the father lion.”

.... o ....

J189. Sihacamma Jātaka -- Con Lừa Trong Lớp Da Sư Tử

Tóm tắt: Kokālika khao khát được trở thành một trong những người tụng kinh và được mời làm như vậy. Tuy nhiên, khi xuất hiện trước Tăng đoàn, ông không thể nhớ nổi một câu kệ nào. Đức Phật bèn kể câu chuyện về một thương gia thường phủ một tấm da sư tử lên con lừa của mình trước khi thả nó gặm cỏ. Khi bị dân làng bắt gặp, con lừa đã bộc lộ bản chất thật của mình bằng cách kêu be be và sau đó bị đánh chết.

.

Câu chuyện này, cũng như câu chuyện trước, kể về nhà sư Kokalika. Một ngày nọ, nhà sư này muốn tụng kinh như các nhà sư thông thái. Khi nghe kể lại, Đức Phật đã kể lại câu chuyện này.

Ngày xưa, khi vua Brahmadatta trị vì xứ Benares, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình nông dân. Lớn lên, ngài kiếm sống bằng nghề làm ruộng.

Cùng lúc đó, có một thương gia buôn bán hàng hóa từ làng này sang làng khác. Ông ta có một con lừa để chở hàng. Để lừa người nhìn và bảo vệ con lừa, người thương gia đã phủ lên con lừa một tấm da sư tử và thả nó đi lang thang trên đồng. Lính canh, vì nghĩ đó là sư tử thật, nên sợ hãi không dám lại gần.

Một buổi sáng, người thương gia dừng chân ở một ngôi làng. Trong khi bữa sáng đang được chuẩn bị, ông ta thả con lừa vào một cánh đồng lúa mạch, trên mình khoác tấm da sư tử. Lính canh nhìn thấy con vật liền bỏ chạy, cảnh báo dân làng. Mọi người đều cầm vũ khí, thổi tù và, đánh trống, chạy đuổi "sư tử" đi.

Hoảng sợ trước tiếng động, con lừa quên cả bản thân và kêu lên một tiếng "hú-hú!" thật to. Ngay lập tức, Bồ Tát, người đang ở giữa dân làng, nhìn thấu sự ngụy trang và nói: "Không phải sư tử, không phải hổ, thậm chí không phải báo—Chỉ là một con lừa già tội nghiệp trong bộ lông sư tử!"

Dân làng, nhận ra sự thật, đã đánh con lừa một trận tơi bời và lấy đi tấm da sư tử. Khi người lái buôn đến và chứng kiến ​​sự việc, ông nói: "Giá mà con lừa im lặng, Nó đã có thể ăn lúa mạch trong nhiều ngày. Nhưng nó đã kêu be be như một kẻ ngốc, Và giờ nó đã phải trả giá."

Khi ông nói xong, con lừa chết. Người lái buôn bỏ đi, và câu chuyện kết thúc.

Sau khi bài pháp kết thúc, Đức Phật đã xác định: “Lúc bấy giờ, Kokalika là con lừa, còn người nông dân thông thái là chính ta.”

.... o ....

J189. Sihacamma Jātaka -- The Donkey in a Lion’s Skin

Summary: Kokālika aspired to be among those who recited the scriptures and was invited to do so. However, when he appeared before the Saṅgha, he could not recall a single verse. The Buddha then told a story about a merchant who used to drape a lion’s skin over his donkey before letting it graze. When confronted by villagers, the donkey revealed its true nature by braying and was subsequently beaten to death.

.

This story, like the one before, was about the monk Kokalika. One day, he wanted to chant like the wise monks. When the Master heard about it, he shared this tale:

Long ago, when King Brahmadatta ruled in Benares, the Bodhisatta was born into a farmer’s family. As he grew up, he earned his living by working the land.

At that same time, a traveling merchant sold goods from village to village. He had a donkey to carry his bundles. To trick people and protect his donkey, the merchant would cover the animal with a lion’s skin and let him wander in the fields. The guards, thinking it was a real lion, were too afraid to come close.

One morning, the merchant stopped in a village. While his breakfast was being prepared, he sent the donkey into a barley field wearing the lion’s skin. The field guards saw the creature and ran away, warning the villagers. Everyone grabbed weapons, blew horns, and beat drums, rushing to chase the “lion” away.

Terrified by the noise, the donkey forgot himself and let out a loud “hee-haw!” At once, the Bodhisatta, who was among the villagers, saw through the disguise and said: “No lion, no tiger, not even a leopard— Just a poor old donkey in a lion’s coat!”

The villagers, realizing the truth, beat the donkey badly and took the lion’s skin. When the merchant arrived and saw what had happened, he said: “If only the donkey had stayed quiet, He could have eaten barley for days. But he brayed like a fool, And now he’s paid the price.”

As he spoke, the donkey died. The merchant left, and the story ended.

After this discourse concluded, the Buddha identified the birth: “At that time, Kokalika was the ass, and the wise farmer was myself.”

.... o ....

J190. Silanisamsa Jātaka -- Đi Bộ Trên Nước và Con Thuyền Đức Hạnh

Tóm tắt: Một cư sĩ, đắm chìm trong sự quán tưởng về Đức Phật, đi qua những con sóng của một dòng sông. Đức Phật kể một câu chuyện về hai người bị mắc kẹt trên một hòn đảo. Nhờ công đức của một trong hai người, anh ta được một vị Thiên nhân cứu sống. Vị Thiên nhân đồng ý cứu anh ta với điều kiện anh ta phải chia sẻ công đức với người bạn đồng hành, và người bạn đồng hành cũng được cứu sống.

.

Một buổi chiều nọ, một cư sĩ sùng đạo đi đến Kỳ Viên để yết kiến ​​Đức Phật. Ông đắm chìm trong những suy nghĩ về lòng tốt và trí tuệ của Đức Phật. Khi ông đến sông Aciravati, phà không chạy – những người lái đò đã đi dự một buổi lễ Phật. Nhưng tâm của vị cư sĩ tràn đầy đức tin đến nỗi ông bước xuống sông không chút do dự.

Thật ngạc nhiên, chân ông không bị chìm. Ông bước qua mặt nước như thể nó là đất khô. Được nửa đường, ông thấy sóng và bắt đầu nghi ngờ. Chân ông bắt đầu chìm. Ông nhanh chóng tập trung tâm trí vào đức hạnh của Đức Phật, và một lần nữa ông bước qua mặt nước một cách an toàn.

Khi đến Kỳ Viên, ông chào Đức Phật và ngồi sang một bên. Đức Phật mỉm cười và hỏi: "Con có gặp khó khăn gì trên đường không?"

Cư sĩ đáp: "Thưa Ngài, không. Con quá nhớ đến Ngài nên con bước qua sông như thể nó là đất liền!"

Đức Phật nói: “Con không phải là người duy nhất được bảo vệ nhờ nhớ đến công đức của Đức Phật. Ngày xưa, có một cư sĩ cũng được cứu khỏi biển cả bằng cách như vậy.” Theo lời thỉnh cầu của cư sĩ, Đức Phật kể câu chuyện cổ xưa này.

Ngày xưa, khi Kassapa là Đức Phật Tối Thượng, một đệ tử trung thành lên tàu cùng một người thợ cạo giàu có. Vợ của người thợ cạo đã nhờ người đệ tử chăm sóc chồng mình.

Sau một tuần lênh đênh trên biển, con tàu bị đắm. Người đệ tử và người thợ cạo bám vào một tấm ván gỗ và trôi dạt vào một hòn đảo hoang vắng. Người thợ cạo bắt chim về nấu, rồi dâng một ít cho người đệ tử. Nhưng người đệ tử từ chối, nói rằng: “Ta đã chán ngấy rồi.” Thực ra, ông đang thiền định về Tam Bảo—Phật, Pháp và Tăng—và biết rằng đó là nơi nương tựa duy nhất của mình.

Trong lúc ông đang thiền định, một con rắn chúa hùng mạnh sống trên đảo đã biến mình thành một con tàu tráng lệ. Con thuyền chứa đầy kho báu: ván vàng, dây thừng bạc, mỏ neo vàng và cột buồm bằng ngọc bích. Một vị thần biển đứng ở bánh lái và gọi: "Có ai đi Ấn Độ không?"

"Vâng," vị đệ tử đáp.

"Vậy thì lên tàu đi," vị thần biển nói. Vị đệ tử bước lên tàu và quay lại mời người thợ cạo.

Nhưng vị thần biển nói: "Ông ta không thể đến được. Ông ta không phải là người có đức hạnh. Con tàu này được tạo ra là để dành cho anh."

Vị đệ tử đáp: "Vậy thì con xin dâng lên ông ấy thành quả của tất cả những việc làm tốt của con - lòng hảo tâm, đức hạnh, sức mạnh tinh thần của con. Hãy để ông ấy được hưởng tất cả." Vị thần biển nhận món quà này và cho phép người thợ cạo lên tàu.

Họ lên đường an toàn đến Benares. Ở đó, vị thần biển tạo ra của cải cho cả hai và dạy rằng: "Hãy gần gũi với những người thông thái và tốt bụng. Nếu người thợ cạo này không ở cùng một người bạn đức hạnh, thì ông ta đã chết đuối dưới biển rồi."

Rồi Ngài đọc những vần kệ này:

“Hãy xem sức mạnh của đức hạnh và đức tin: Một con rắn trở thành con tàu cứu người tốt.

Hãy kết bạn với những người có tấm lòng cao thượng; Nhờ tình bạn như thế, ngay cả những người lạc lối cũng tìm được đường về nhà.”

Nói xong, vị thần biển bay lên trời và trở về cõi của mình, mang theo Vua Rắn.

Khi Đức Phật kể xong câu chuyện, Ngài đã tiết lộ chân lý sâu xa hơn: “Trong kiếp trước, người thợ cạo là cư sĩ Kokalika. Vua Rắn là Sariputta. Và ta là vị thần biển.”

Kết thúc bài giảng, vị cư sĩ trung thành đã đạt được tầng giác ngộ thứ hai.

.... o ....

J190. Silanisamsa Jātaka -- Walking on Water and the Ship of Virtue

Summary: A layman, deeply absorbed in contemplation of the Buddha, walks across the waves of a river. The Buddha tells a story about two people stranded on an island. Because of the virtue of one of them, he was rescued by a Devatā. The Devatā agreed to save him only on the condition that he could share merit with his companion, allowing the companion to be rescued as well.

.

One evening, a devoted layman was walking to Jetavana to visit the Buddha. He was deeply absorbed in thoughts of the Buddha’s goodness and wisdom. When he reached the river Aciravati, the ferry was not running—the boatmen had gone to attend a Dharma service. But the layman’s heart was so full of faith that he stepped into the river without hesitation.

To his surprise, his feet did not sink. He walked across the water as if it were dry land. Halfway across, he noticed the waves and began to doubt. His feet started to sink. Quickly, he refocused his mind on the Buddha’s virtues, and again he walked safely over the water.

When he arrived at Jetavana, he greeted the Buddha and sat respectfully to one side. The Master smiled and asked, “Did you have any trouble on your way?”

The layman replied, “Oh no, Lord. I was so filled with thoughts of you that I walked across the river as if it were solid ground!”

The Buddha said, “You are not the only one who has been protected by remembering the Buddha’s virtues. Long ago, a layman was saved from the ocean in just such a way.” At the layman’s request, the Master told this ancient tale:

Long ago, when Kassapa was the Supreme Buddha, a faithful disciple boarded a ship with a wealthy barber. The barber’s wife had asked the disciple to look after her husband.

After a week at sea, the ship was wrecked. The disciple and the barber clung to a wooden plank and were washed up on a lonely island. The barber caught birds and cooked them, offering some to the disciple. But the disciple declined, saying, “I have had enough.” In truth, he was meditating on the Three Jewels—the Buddha, the Dharma, and the Sangha—knowing they were his only refuge.

As he meditated, a powerful Serpent-king living on the island transformed himself into a magnificent ship. It was filled with treasures: golden planks, silver ropes, a golden anchor, and masts of sapphire. A Sea-spirit stood at the helm and called out, “Anyone bound for India?”

“Yes,” said the disciple.

“Then come aboard,” said the spirit. The disciple stepped onto the ship and turned to invite the barber.

But the Sea-spirit said, “He cannot come. He is not a man of virtue. This ship was made for you.”

The disciple replied, “Then I offer him the fruits of all my good deeds—my generosity, my virtue, my spiritual strength. Let him share in them.” The Sea-spirit accepted this gift and allowed the barber to board.

They sailed safely to Benares. There, the Sea-spirit created wealth for both of them and gave this teaching: “Stay close to the wise and good. If this barber had not been with a virtuous friend, He would have drowned in the sea.”

Then he spoke these verses:

“See the power of virtue and faith: A serpent becomes a ship to save the good.

Keep company with the noble-hearted; Through such friendship, even the lost find their way home.”

With that, the Sea-spirit rose into the sky and returned to his realm, taking the Serpent-king with him.

When the Master finished the story, he revealed the deeper truth: “In that past life, the barber was the layman Kokalika. The Serpent-king was Sariputta. And I was the Sea-spirit.”

At the end of the teaching, the faithful layman attained the second stage of enlightenment.

.... o ....

.

.